Bieszczady to góry, w których możemy podziwiać nie tylko dziką przyrodę, ale także niesamowicie rozgwieżdżone niebo przy odpowiednich warunkach pogodowych. W bezchmurną noc można dostrzec aż 7000 gwiazd „gołym” okiem! (dla porównania w miejscowości z kilkoma lampami ulicznymi widocznych jest jedynie około 2500). Dzięki tym doskonałym warunkom do obserwacji nieba w 2013 roku powołano Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”. Jego głównym celem jest ochrona naturalnego, nocnego środowiska przed sztucznym światłem. Realizuje to między innymi poprzez edukację w zakresie odpowiedniego oświetlenia domów i ulic oraz promowanie turystyki astronomicznej (astrofotografii).

 

Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”

Obszar parku wynosi 1138,5 km² i obejmuje teren Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz jego otulinę: Park Krajobrazowy Doliny Sanu i Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy. Park Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” to drugi tego typu park w Polsce. Wcześniej, w 2009 roku, utworzono Izerski Park Ciemnego Nieba. Logo parku przedstawia sylwetkę rysia wkomponowaną w gwiazdozbiór o tej samej nazwie, co nawiązuje do logo BdPN i nadaje temu obszarowi wspólny mianownik.

W granicach Parku Gwiezdnego Nieba „Bieszczady” znajduje się kilka ciekawych miejsc do obserwacji i edukacji. Wśród nich są tablice informacyjne (np. na punkcie widokowym nad Lutowiskami i na Przełęczy Wyżnej), mini-obserwatorium z teleskopem w Chacie Socjologa na Otrycie oraz specjalny domek z rozsuwanym dachem do pokazów nieba, zbudowany przez Bieszczadzki Park Narodowy w okolicach wsi Tarnawa Niżna.

Pokazy nocnego nieba

Na obszarze parku, przy sprzyjających warunkach pogodowych, organizowane są pokazy nocnego nieba. Najciemniejsze miejsca znajdują się przy granicy ze Słowacją i Ukrainą oraz w słabo zaludnionych dolinach rzek – Sanu, Solinki i Osławy – gdzie brak jest dużych źródeł światła (większość z nich wyłączana jest po godzinie 22:00). To idealne warunki do astroturystyki i obserwacji gwiazd. Rezerwacje pokazów można dokonać na stronie gwiezdnebieszczady.pl.

W trakcie pokazów uczestnicy mogą komfortowo obserwować gwiazdozbiory z pomocą wskaźnika laserowego oraz korzystać z dużych teleskopów, aby dostrzec najciekawsze obiekty nocnego nieba. Na niebie pięknie widoczna jest Droga Mleczna. Szczególne wrażenie robi tzw. „noc spadających gwiazd” – okres Perseidów w połowie sierpnia, który przyciąga miłośników nocnej fotografii. W 2024 roku maksimum Perseidów miało miejsce w nocy z 12 na 13 sierpnia, kiedy można było zobaczyć nawet do 60 „spadających gwiazd” na godzinę oraz rzadkie zjawisko zorzy polarnej, widocznej gołym okiem jako czerwono-różowe łuny.