Bieszczady to region, gdzie harmonijnie łączą się ze sobą rwące rzeki i potoki, zapierające dech w piersiach panoramy oraz bogactwo przyrody. To idealne miejsce na wypoczynek pełen niezapomnianych wrażeń i doznań. 

Bieszczady to zdecydowanie więcej niż tylko szczyty i połoniny. To wyjątkowy region, który zachwyca swoim pięknem, różnorodnością atrakcji i niepowtarzalnym stylem życia. Odkrywanie Bieszczadów to podróż w głąb natury, historii i kultury, która na zawsze pozostanie w pamięci. Stąd słynne powiedzenie „W Bieszczady jedzie się raz. Potem się już tylko wraca”

Bieszczady to doskonałe miejsce do aktywnego wypoczynku. Możesz uprawiać trekking, wędrując po licznych szlakach górskich, jeździć na rowerze po wyznaczonych do tego celu trasach, a nawet spróbować jazdy konnej korzystając z jednej z licznych stadnin. Warto pamiętać, że w sezonie zimowym Bieszczady przekształcają się w raj dla miłośników sportów zimowych, oferując doskonałe trasy narciarskie zarówno zjazdowe jak i biegowe. 

Ciekawą atrakcją Bieszczadów jest również Bieszczadzka Kolejka Leśna. Ta unikalna kolej wąskotorowa wiedzie przez piękne tereny, pozwalając podróżnym odkrywać uroki tego regionu w wyjątkowy sposób. Podczas malowniczej trasy możesz podziwiać piękne krajobrazy i cieszyć się spokojem i harmonią otaczającej przyrody.

Pamiętajmy, że Bieszczady to miejsce, gdzie historia II wojny światowej i powojennych wydarzeń wciąż jest żywa. Akcja "Wisła" z 1947 roku, na zawsze zmieniła oblicze tego regionu. Wędrując szlakami i ścieżkami Bieszczadów, można natrafić na pozostałości dawnych osad. Zdziczałe sady, ukryte w leśnym gąszczu studnie i piwnice, fragmenty podmurówek, ruiny cerkwi, cmentarze to niemi świadkowie tych tragicznych wydarzeń. 

Wybierzcie się więc w tę magiczną krainę i odkrywajcie jej piękno zaglądając do cerkwi, paląc znicz na opuszczonym cmentarzu, odwiedzając rezerwaty i spacerując po nieistniejących miejscowościach. Zaglądajcie do regionalnych galerii i kosztujcie lokalnych potraw.

Bieszczady zachwycają o każdej porze roku. Szczególnie zimą krajobraz wygląda magicznie.

Punkt widokowy w Lutowiskach

W Lutowiskach, na wzniesieniu położonym nad Kirkutem znajduje się punkt widokowy. Rozpościera się stąd malowniczy widok na Tarnicę, Tarniczkę, pasmo Bukowego Berda, Pasmo Szerokiego Wierchu i Magurę Stuposiańską. 

Konie w Bieszczadach

Dla osób, które jeżdżą konno lub tym, które chcą tego spróbować Bieszczady mają wiele do zaoferowania. Znajduje się tutaj sporo stadnin, które prowadzą naukę jazdy konnej dla początkujących, jazdy w teren dla tych bardziej zaawansowanych i kilkudniowe rajdy dla pasjonatów. 

Podczas przejażdżki przez Wielką i Małą Pętlę Bieszczadzką często widać piękne konie pasące się na rozległych łąkach. W Bieszczadach jest wiele stadnin, które oferują naukę jazdy konnej lub rajdy w terenie. 

Ruiny Synagogi w Lutowiskach

Ruiny synagogi w Lutowiskach przypominają o tragicznej historii, jaka dotknęła mieszkającą tu społeczność pochodzenia żydowskiego. 22 czerwca 1942 roku gestapo dokonało straszliwej zbrodni, rozstrzeliwując 650 osób i podpalając synagogę. 

Kirkut w Lutowiskach

Kirkut, czyli cmentarz żydowski, znajduje się na zboczu wzniesienia w Lutowiskach. Zachowało się na nim ponad tysiąc macew. Ta niezwykła liczba nagrobków robi ogromne wrażenie i jest świadectwem bogatej historii i obecności społeczności żydowskiej w tym regionie. Spacerując po kirkucie, można odkryć różnorodne formy i wzory na macewach, które odzwierciedlają kulturowe i religijne dziedzictwo zmarłych. 

Lutowiska. Stary cmentarz

Położony tuż przy wielkiej obwodnicy bieszczadzkiej stary cmentarz katolicki i greckokatolicki powstał na przełomie XVIII i XIX w. i był cmentarzem przycerkiewnym. W jego zachodniej części znajdowała się cerkiew, która została rozebrana w 1980 r. Na cmentarzu zachowało się kilkadziesiąt nagrobków, a najstarsze pochodzą z lat 60. XIX w. 

Bieszczadzka Kolejka Leśna

Majdan koło Cisnej. To tutaj znajduje się główna stacja jednej z najbardziej popularnych atrakcji turystycznych jaką jest przejazd Bieszczadzką Ciuchcią. Kursująca bieszczadzkimi dolinami kolejka ma w swojej ofercie dwie trasy. Z Majdanu do Balnicy i z Majdanu do Dołżycy. 

Cerkiew w Chmielu

Ta drewniana, wpisana do rejestru zabytków, cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja została wybudowana w latach 1904 - 1906. Po wysiedleniach ludności, które miały miejsce w 1947r. cerkiew stała opuszczona i w latach 60. XX w była wykorzystywana jako magazyn. Od 1969 r. cerkiew pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego w parafii Dwernik.   

W Chmielu znajduje się też atrakcja przyrodnicza "Chmielowe Kaskady"

Chmielowe Kaskady

Chmielowe Kaskady to poprzeczne progi skalne, przez które przepływa San. Na odcinku ok. 300 m tworzą się ciekawe kaskady wodne, które można oglądać z (zarośniętego już niestety) punktu widokowego jakim jest mała zatoczka parkingowa znajdująca się w Chmielu tuż przy drodze.

Połonina Caryńska. Widok z Przełęczy Wyżnej

Warto przystanąć na chwilę na pakingu na Przełęczy Wyżnej. Rozpościera się stąd piękna panorama na Połoninę Wetlińską, Połoninę Caryńską, Bukowe Berdo, Krzemień, Halicz, Szeroki Wierch, Tarniczkę i Tarnicę. 

Połonina Caryńska z Przełęczy Wyżnej

Przełęcz Wyżna stanowi doskonałe miejsce, aby zatrzymać się na chwilę, podziwiać piękno przyrody i zanurzyć się w wspaniałych widokach Bieszczad. To idealne miejsce do robienia zdjęć i cieszenia się tym, co Bieszczady mają nam do zaoferowania.

Tak więc, przystań na Przełęczy Wyżnej i podziwiaj piękną panoramę z Połoniną Wetlińską, Połoniną Caryńską, Bukowym Berdem, Krzemieniem, Haliczem, Szerokim Wierchem, Tarniczką i Tarnicą.

Park Krajobrazowy Doliny Sanu

Polecamy przejazd na rowerach. Zamknięta dla ruchu samochodowego piękna, widokowa trasa pomiędzy Rajskiem, a Sękowcem. Znajduje się tu sporo punktów widokowych, przy których warto przystanąć. Droga, przez większą część, prowadzi wzdłuż Sanu. 

Droga w Bieszczady

W Bieszczady, od strony Baligrodu, prowadzi ładna, widokowa trasa przez Stężnicę, Radziejową, Górzankę i Wołkowyję. 

Łącznik Małej i Wielkiej Pętli Bieszczadzkiej

W Bukowcu warto odbić na Terkę i Dołżycę. Prowadzi tędy droga, która jest łącznikiem pomiędzy małą, a dużą obwodnicą bieszczadzką. To dosyć kręta droga, ale znajduje się tu kilka ciekawych miejsc, w których warto przystanąć. W Terce ruina dzwonnicy, dalej, tuż przy brzegu Solinki kilka zadaszonych  ławo -stołów (bardzo przyjemne miejsce na piknik), dalej Kapliczka Szczęśliwych Powrotów, parking w Polankach, z którego prowadzą trasy do cerkwi w Łopience i do Rezerwatu Sine Wiry. 

Wiszący most na Sanie

Dwerniczek. Tutaj znajduje się "charakterystyczna atrakcja" tj. okazały most, a właściwie wisząca kładka podwieszona na jednym, wysokim pylonie. Z postawionego w 1977 r. (dzięki staraniom harcerzy) mostu rozpościera się malownicza panorama na San i jego zakole. 

Niestety, most wymaga pilnego remontu. Na "zrzutce" trwa zbiórka na jego odnowienie.

Cerkiew w Łopience

Łopieńska cerkiew pw. św. Paraskewii to nie tylko miejsce kultu, ale też bardzo popularna atrakcja turystyczna. To greckokatolicka świątynia, zbudowana w połowie XVII w. która po wysiedleniach popadła w ruinę. Obecnie odremontowana jest miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów. 

Łopieńska lipa

Rosnąca tuż obok cerkwi w Łopience lipa, również jest ciekawą atrakcją turystyczną. W mediach społecznościowych znajduje się mnóstwo wspominkowych zdjęć z tą lipą. Otwór w drzewie jednym przypomina dziurkę od klucza, a innym postać Matki Boskiej.

Cerkiew w Łopience. Ikona

Znajdująca się wewnątrz łopieńskiej cerkwi Ikona Matki Bożej Pięknej Miłości jest kopią napisaną przez Jadwigę Denisiuk z Cisnej. Oryginał, uratowany przed zniszczeniem lub kradzieżą  w 1949 r. przez księdza Franciszka Stopę z Polańczyka, znajduje się w tamtejszym kościele.

Łoś z Zawoju

Łoś z Zawoju to jedno z najczęściej fotografowanych (tuż obok Łopieńskiej lipy) drzew  w Bieszczadach. Ta imponująca lipa, rosnąca na skale w Rezerwacie Sine Wiry, przykuwa uwagę swoim nietypowym kształtem, który przypomina głowę łosia. 

Punkt Widokowy w Tarnawie

Ścieżka dydaktyczno - przyrodnicza „Piechurów” (ok. 1,6 km) zaczyna się przez moście w Tarnawie i prowadzi do tarasu widokowego na Bieszczadzkie szczyty. Widać stąd m.in. Bukowe Berdo, Kopę Bukowską i Krzemień.

Z kolei po lewej stronie, po pokonaniu kilkunastu drewnianych schodków, otwiera się przepiękny widok na panoramę gór. Ciekawostką związana z tym miejscem jest fakt, że w II sezonie serialu "Wataha" na tym wzniesieniu znajdował się plan filmowy z atrapą domu i schronu Rebrowa. 

Skorodne. Potok Głuchy

Te kaskady znajdują się na potoku "Głuchy" w jednej z najstarszych wsi bojkowskich - Skorodne. Nie widać ich z drogi, ale łatwo je znaleźć. Należy zatrzymać się przy dużej tablicy informacyjnej opisującej Skorodne. Obok tablicy stoi zadaszony ławo-stoł. Po drugiej stronie drogi znajdują się kaskady. 

Procisne. Wołosaty wpada do Sanu

Procisne. Z mostu widać miejsce, w ktorym Wołosaty wpada do Sanu. Żeby dostać się na most należy stanąć na parkingu w Procisnem. Ten bardzo fajny parking z zadaszoną wiatą i przygotowanym miejscem na ognisko znajduje się tuż przy wielkiej obwodnicy. Z parkingu jest ok. 30 m na most. 

Kaskady na Wetlinie

Sine Wiry, będące jednym z najpiękniejszych krajobrazowo miejsc w Bieszczadach, zostały objęte ochroną jako rezerwat krajobrazowy w 1987 roku. Rezerwat ten zajmuje obszar o powierzchni 450 hektarów. Jest położony w malowniczej przełomowej dolinie Wetlinki i rozciąga się od jej ujścia aż do doliny Solinki.

Kaskady, które znajdują się w połowie drogi do Sinych Wirów są bardzo popularnym i widowiskowym miejscem. 

Cerkiew w Smolniku nad Sanem

Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Smolniku jest niezwykłą perłą wśród cerkwi bieszczadzkich. Uważana za jedną z najpiękniejszych, została wybudowana w roku 1791, co potwierdza napis zachowany na nadprożu. Do dnia dzisiejszego świątynia zachowała swoją oryginalną bryłę, nie ulegając żadnym większym zmianom.

W roku 2013 cerkiew ze Smolnika została doceniona za swoją wyjątkowość i znaczenie kulturowe, co zaowocowało wpisaniem jej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 

Torfowisko Tarnawa

Szukasz spokoju i miejsca na spacer w samotności? Torfowisko Tarnawa jest jakby do tego stworzone. Spacer po drewnianych kładkach prowadzących nad torfowiskiem pozwala na relaks i oderwanie się od codzienności.  

Ławeczka Majstra Biedy

Ławeczka Majstra Biedy znajduje się w Wetlinie, tuż przy drodze, i została postawiona w maju 2023 roku w celu upamiętnienia znanego bieszczadnika - Władysława Nadopty. To właśnie on stał się inspiracją dla Wojciecha Belona, który napisał słynną piosenkę o tytule "Majster Bieda". Piosenka ta do dziś jest wykonywana przez Wolną Grupę Bukowina.

Siklawa Ostrowskich

Wodospad w Wetlinie, w Starym Siole, znany też jako Siklawa Ostrowskich, osiąga około 5 metrów wysokości. Woda spływająca z gór tworzy malowniczy wodospad, który w okresie letnim jest popularnym miejscem ochłody. Po intensywnych deszczach staje się jednym z bardziej imponujących wodospadów w Bieszczadach.

Platforma widokowa Szczerbanówka

Wieża widokowa Szczerbanówka, usytuowana przy drodze Cisna - Komańcza, znajduje się około 8 kilometrów od centrum Cisnej. Jest łatwo dostępna, znajduje się przy dużym parkingu, który posiada dedykowane miejsce dla niepełnosprawnych. 

Przy parkingu znajduje się także wygodna wiata z ławami, zapewniająca schronienie przed słońcem lub deszczem. Dodatkowo, obok wiaty jest miejsce przeznaczone do rozpalenia ogniska.

Wieża widokowa Szczerbanówka

Wieża widokowa Szczerbanówka, położona przy drodze Cisna - Komańcza, około 8 kilometrów od centrum Cisnej, oferuje zachwycający widok, który roztacza się na panoramę Bieszczadów z ich majestatycznymi szczytami i masywami. Na horyzoncie można dostrzec wiele znanych szczytów, takich jak Jasło (1153 m), Małe Jasło (1102 m), Połonina Wetlińska (1255 m), Smerek (1222 m), Wysokie Berdo (968 m), Hon (820 m), czy Berest (942 m).

Wypał

Jeszcze dymią retorty w Bieszczadach. Pozostało już niewiele miejsc, w których można zobaczyć dymiące retorty. Jednym z nich jest wypał znajdujący się przy drodze z Polanek do cerkwi w Łopience. Kolejny znajduje się przy drodze między Cisną, a Komańczą i retorty z tego wypału są na zdjęciu. 

Autor zdjęcia: Bronisław Kuszczak
Źródło informacji: wbieszczady.pl